Η νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε, και μαζί της νέες προκλήσεις για παιδιά με δυσκολίες μάθησης ή συμπεριφοράς. Ανακαλύψτε πώς μπορείτε να στηρίξετε την ανάπτυξή τους με πρακτικές στρατηγικές, θετική ενίσχυση και συνεργασία γονέων-εκπαιδευτικών.

Η εκπαίδευση ανθίζει όταν υπάρχει καθοδήγηση με κατανόηση και αγάπη. 

της Βασιλικής Β. Παππά*

Η έναρξη της σχολικής χρονιάς είναι μια περίοδος γεμάτη ενθουσιασμό, αλλά και προκλήσεις, ειδικά για παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες μάθησης ή συμπεριφοράς. Για αυτά τα παιδιά, η μετάβαση από τις διακοπές στη σχολική ρουτίνα μπορεί να προκαλέσει άγχος, αβεβαιότητα και, συχνά, απογοήτευση. Ως γονείς και εκπαιδευτικοί, η στάση μας και η υποστήριξη που παρέχουμε μπορούν να κάνουν τη διαφορά, βοηθώντας τα παιδιά να αναπτύξουν αυτοπεποίθηση, δεξιότητες και θετική στάση απέναντι στη μάθηση.

Κατανόηση της μοναδικότητας κάθε παιδιού

Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό μάθησης και διαφορετικές ανάγκες. Η σύγκριση με άλλα παιδιά ή η πίεση για απόδοση μπορεί να δημιουργήσει άγχος και αίσθημα αποτυχίας. Αντίθετα, η αναγνώριση των δυνατών σημείων και η σταδιακή ενίσχυση των αδύναμων είναι καθοριστική.

Για παράδειγμα, ένα παιδί με δυσκολία στην ανάγνωση μπορεί να διαθέτει εξαιρετική δημιουργικότητα ή προφορικές δεξιότητες. Ενθαρρύνοντας αυτές τις δεξιότητες μέσω αφηγήσεων, θεατρικών παιχνιδιών ή ζωγραφικής, χτίζουμε αυτοπεποίθηση που θα στηρίξει και άλλες δεξιότητες.

Η γνώση και η αποδοχή της μοναδικότητας του παιδιού μειώνει την πίεση και ενισχύει τη συναισθηματική σταθερότητα, δημιουργώντας θετικό έδαφος για μάθηση.

Δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος

Ένα παιδί που νιώθει ασφαλές και κατανοητό μαθαίνει καλύτερα. Μερικές πρακτικές για το σπίτι και την τάξη:

Σταθερές ρουτίνες: Τα παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην προσοχή ή τη συμπεριφορά ωφελούνται ιδιαίτερα από προβλεψιμότητα. Γνωρίζοντας τι θα συμβεί και πότε, μειώνεται το άγχος.

Σαφείς κανόνες και όρια: Όταν οι κανόνες είναι ξεκάθαροι και σταθεροί, η συμπεριφορά γίνεται πιο προβλέψιμη. Αντί να λέμε «μη φωνάζεις», μπορούμε να πούμε «μιλάμε ήρεμα μέσα στην τάξη».

Θετική ενίσχυση: Η επιβράβευση των προσπαθειών, όχι μόνο των αποτελεσμάτων, ενισχύει τη διαδικασία μάθησης. Για παράδειγμα, «Εντυπωσιάστηκα που προσπάθησες να γράψεις το κείμενό σου μόνος σου».

Συναισθηματική υποστήριξη: Ακούγοντας τα παιδιά και αναγνωρίζοντας τα συναισθήματά τους δημιουργούμε εμπιστοσύνη. Μπορούμε να πούμε: «Καταλαβαίνω ότι σε ανησυχεί αυτή η εργασία. Ας τη χωρίσουμε σε μικρά βήματα μαζί».

Η τεχνολογία, όταν χρησιμοποιείται με καθοδήγηση, μετατρέπεται σε εργαλείο μάθησης και σύνδεσης γονέα - παιδιού.

Συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών

Η επικοινωνία μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών είναι καθοριστική. Κάποιες πρακτικές:

Τακτική επικοινωνία: Σύντομα μηνύματα ή σύντομες συναντήσεις για παρακολούθηση της προόδου.

Ανταλλαγή στρατηγικών: Οι γονείς μπορούν να ενημερώνουν για τι λειτουργεί στο σπίτι, οι εκπαιδευτικοί για την τάξη.

Συνέπεια: Κοινή στάση σε κανόνες και προσδοκίες δημιουργεί ασφάλεια.

Η συνεργασία αυτή βοηθά το παιδί να νιώθει ότι όλοι εργάζονται μαζί για τη στήριξή του και μειώνει τη σύγχυση που μπορεί να προκύψει από διαφορετικές προσδοκίες.

Προσαρμοσμένη μάθηση και εργαλεία υποστήριξης

Πολλά παιδιά ωφελούνται από εργαλεία και τεχνικές που προσαρμόζονται στις ανάγκες τους:

Διαίρεση μεγάλων εργασιών σε μικρά βήματα: Αντί για «γράψε ένα κείμενο», μπορούμε να πούμε «γράψε μια παράγραφο σήμερα, και μια αύριο».

Οπτικά βοηθήματα και χρωματικοί κώδικες: Βοηθούν στην οργάνωση και παρακολούθηση των εργασιών.

Τεχνολογία: Εφαρμογές μάθησης, ηχητικά βιβλία και διαδραστικά εργαλεία κάνουν τη μάθηση πιο προσιτή και διασκεδαστική.

Διαχείριση άγχους και ενίσχυση αυτοπεποίθησης

Το άγχος μπορεί να εμποδίσει τη μάθηση, αλλά μπορούμε να το μειώσουμε με:

Ασκήσεις χαλάρωσης: Βασικές τεχνικές αναπνοής πριν από δοκιμασίες ή παρουσιάσεις.

Αναγνώριση μικρών επιτυχιών: Κάθε προσπάθεια πρέπει να επιβραβεύεται.

Συζήτηση για συναισθήματα: Μαθαίνουμε τα παιδιά να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν συναισθήματα, ενισχύοντας την αυτορρύθμιση.

Η οργάνωση και η δημιουργικότητα είναι τα θεμέλια μιας θετικής σχολικής εμπειρίας. 

Ενίσχυση κοινωνικών δεξιοτήτων

Η κοινωνική ανάπτυξη είναι εξίσου σημαντική με τη μάθηση.

Ομαδικά παιχνίδια και δραστηριότητες: Βοηθούν στην ανάπτυξη συνεργασίας και επικοινωνίας.

Ρόλοι και ευθύνες: Μικρές καθημερινές ευθύνες ενισχύουν την υπευθυνότητα.

Μοντελοποίηση θετικής συμπεριφοράς: Τα παιδιά μαθαίνουν παρατηρώντας εμάς και τους συνομηλίκους τους.

Παραδείγματα από την καθημερινότητα

Ένα παιδί που δυσκολεύεται να καθίσει συγκεντρωμένο μπορεί να ωφεληθεί από μικρά διαλείμματα κίνησης ανάμεσα στα μαθήματα.

Ένα παιδί που φοβάται να μιλήσει μπροστά στην τάξη μπορεί να ξεκινήσει με μικρές παρουσιάσεις σε ομάδα δύο ή τριών ατόμων.

Ένα παιδί με δυσκολίες ανάγνωσης μπορεί να χρησιμοποιεί ηχητικά βιβλία, ενώ συζητά την ιστορία με τους γονείς ή τους φίλους του.

Μικρές αλλαγές, όπως η χρήση ενός χρωματικού κώδικα για τις σχολικές εργασίες ή η δημιουργία ενός πίνακα καθημερινών δραστηριοτήτων, μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.

Ενίσχυση αυτονομίας

Η ενίσχυση της αυτονομίας βοηθά τα παιδιά να αναλάβουν μικρές ευθύνες και να νιώσουν υπερηφάνεια για τις επιτυχίες τους. Μερικές ιδέες:

Μικρές αποφάσεις: Αφήστε τα παιδιά να διαλέξουν τη σειρά των δραστηριοτήτων τους ή τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουν.

Συμμετοχή στη ρουτίνα: Ενθαρρύνετε τα παιδιά να οργανώνουν το γραφείο τους ή το πρόγραμμα με καθοδήγηση.

Ανατροφοδότηση: Ενθαρρύνετε τα παιδιά να αξιολογούν την πρόοδό τους και να προτείνουν βελτιώσεις.

Μια πράξη ενθάρρυνσης μπορεί να αλλάξει ολόκληρη τη μέρα ενός παιδιού. 

Συμπέρασμα

Η νέα σχολική χρονιά είναι μια ευκαιρία ανάπτυξης για όλα τα παιδιά, ιδιαίτερα για εκείνα με δυσκολίες. Με υπομονή, κατανόηση και συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών, κάθε παιδί μπορεί να ανακαλύψει τις δυνατότητές του, να μάθει να αντιμετωπίζει προκλήσεις και να νιώσει αυτοπεποίθηση.

Η υποστήριξη δεν περιορίζεται στο σχολείο: καθημερινές στρατηγικές στο σπίτι, τεχνολογικά εργαλεία και διδασκαλία κοινωνικών δεξιοτήτων ενισχύουν την συνολική ανάπτυξη του παιδιού. …Όταν τα παιδιά νιώθουν κατανοητά, αποδεκτά και υποστηριζόμενα, αναπτύσσουν αυτοπεποίθηση και κίνητρο για μάθηση. Η υπομονή, η συνέπεια και η θετική ενίσχυση αποτελούν τα θεμέλια για την επιτυχημένη πορεία τους στο σχολείο και στη ζωή.

Επιπλέον, η συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών δημιουργεί ένα δίχτυ ασφαλείας που επιτρέπει στα παιδιά να εξερευνήσουν τις δυνατότητές τους χωρίς φόβο αποτυχίας. Η επικοινωνία, η κατανόηση και η προσαρμογή των μεθόδων διδασκαλίας στις ανάγκες κάθε παιδιού αποτελούν τα πιο ισχυρά εργαλεία για την επιτυχία τους.

Τέλος, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι κάθε πρόοδος, ακόμη και μικρή, είναι νίκη. Η αναγνώριση αυτών των μικρών βημάτων ενισχύει το αίσθημα αυτοαποτελεσματικότητας του παιδιού και δημιουργεί θετική στάση απέναντι στη μάθηση. Με υποστήριξη, αγάπη και κατανόηση, η νέα σχολική χρονιά μπορεί να γίνει μια εποχή ανάπτυξης, ανακάλυψης και χαράς για όλα τα παιδιά.

«Μοιραστείτε τις εμπειρίες και τις στρατηγικές σας μαζί μας στα σχόλια ή στείλτε μας τις ερωτήσεις σας – ας χτίσουμε μαζί ένα δίκτυο υποστήριξης για όλα τα παιδιά!»

✍️ Σχετικά με τη συγγραφέα

Βασιλική Β. Παππά, Σύμβουλος Προσωπικής & Επαγγελματικής Ανάπτυξης MSc |MA |MSc – Εξειδίκευση: Θέματα γονεϊκότητας και οικογενειακής ισορροπίας

«Βοηθώ τους ανθρώπους να ανακαλύψουν τον καλύτερο εαυτό τους.»

📍 Γραφείο: Φιλικής Εταιρείας 42, 55132 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

📞 Κινητό: 6947 735 998