Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη, φωτογραφία από το προσωπικό της προφίλ (ασπρόμαυρη επεξεργασία)

Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε για το Culture Magazine.

Επιμέλεια και παρουσίαση: Βασιλική Β. Παππά

vas_nikpap@yahoo.gr.

Εισαγωγή

Η Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη είναι μια συγγραφέας που δεν χρειάζεται συστάσεις. Με τη ζεστασιά και την αλήθεια της γραφής της έχει καταφέρει να αγγίξει βαθιά τις ψυχές των αναγνωστών της και να γίνει συνώνυμη της αγάπης, της ευαισθησίας και της ελπίδας.

Είχαμε τη χαρά να συνομιλήσουμε ξανά μαζί της, αρκετά χρόνια μετά την πρώτη μας συνέντευξη — τότε για ένα άλλο μέσο, σήμερα για το Culture Magazine. Με την ίδια ευγένεια και διαύγεια ψυχής που τη χαρακτηρίζουν, μιλά για τη συγγραφή, τη σχέση της με τους ήρωές της, τη λογοτεχνία ως φάρμακο της ψυχής και την ανεκτίμητη αγάπη των αναγνωστών της.

Μια συνέντευξη-κατάθεση ψυχής από μια δημιουργό που γράφει με το φως της καρδιάς και μας θυμίζει ότι οι λέξεις μπορούν να γιατρέψουν, να αγκαλιάσουν και να ενώσουν τους ανθρώπους.

Η Συνέντευξη

Β.Π.: Πώς ξεκίνησε για εσάς το ταξίδι της συγγραφής; Ήταν μια συνειδητή απόφαση ή κάτι που ήρθε φυσικά στη ζωή σας;

Ρ.-Ρ.-Ζ.: Από τα δύο μου χρόνια άρχισα να μεγαλώνω χωρίς μητέρα. Γρήγορα ένιωσα πως λαχταρούσα το μητρικό χάδι, μια τρυφερή αγκαλιά… Γι' αυτό κι άρχισα να «γράφω» μέσα στο μυαλό μου, έφτιαξα μια μαμά για μένα. Με έπνιγε στα φιλιά, με αγκάλιαζε, με πλημμύριζε τρυφερότητα. Κι έτσι έμαθα να ζω μέσα από τη γραφή μου. Από τότε, όλα όσα με τραυματίζουν βρίσκουν διέξοδο. Τα συναισθήματά μου ενώνονται με αυτά που κρύβουν μέσα τους οι αναγνώστες μου και με εμπιστεύονται και μου τα εκμυστηρεύονται, αμέσως μόλις αφαιρέσουν τη μάσκα που φορούν καθημερινά. Γράφω για εκείνους, μέσα από εκείνους. Ταξιδεύω στην καθημερινότητά τους, στις χαρές και στον πόνο τους, στους έρωτές τους, κλαίω, υποφέρω, ξεκαρδίζομαι στα γέλια, πονάω…

Ζω, με όλη τη σημασία της λέξης ανάμεσα την πραγματικότητα, τη φαντασία μου και στις ιστορίες που ακουμπούν στην αγκαλιά μου, οι φίλοι αναγνώστες μου. Ιστορίες που  μεταμορφώνονται σε μυθιστορήματα, με το μαγικό ραβδάκι της γραφής.

Β.Π.: Έχετε δηλώσει ότι γράφετε "με την καρδιά". Τι σημαίνει αυτό για εσάς στη συγγραφική πράξη;

Ρ. Ρ.-Ζ.: Σημαίνει πως γράφω βουτώντας στα συναισθήματά μου, σε κάθε σελίδα, σε κάθε μου πρόταση, παρέα με τους ήρωές μου. Κάθε βιβλίο γεννιέται μέσα μου, είναι κομμάτι του εαυτού μου. Προσπαθώ να ρουφήξω κάθε τι γύρω μου, να αφουγκραστώ αξίες ζωής. Κι ύστερα ο κόσμος ο πραγματικός ενώνεται με τη φαντασία, τις εμπειρίες, τις χαρές και τους πόνους της ζωής μου, αλλά και των ανθρώπων που με διαβάζουν και μου ανοίγουν την ψυχή τους. Κάπως έτσι αρχίζει να δημιουργείται σιγά σιγά κάθε μυθιστόρημά μου. Πιστεύω πως όταν γράφεις ρουφάς τα θαύματα της ζωής, τα μετουσιώνεις και τα προσφέρεις με τη δική σου προσωπική σφραγίδα, με τη δική σου ανάσα ψυχής.

Β.Π.: Οι ήρωές σας είναι βαθιά ανθρώπινοι, συχνά τραγικοί αλλά πάντα ελπιδοφόροι. Πόσο δύσκολο είναι να αποχωριστείτε έναν ήρωα όταν ολοκληρώνετε ένα βιβλίο;

Ρ. Ρ.-Ζ.: Όταν ολοκληρώνω ένα μυθιστόρημα, καλά καλά δεν το πιστεύω! Και δακρύζω από χαρά, καθώς χρειάζομαι έναν ολόκληρο χρόνο, ίσως και περισσότερο, για φτάσω στο τέλος. Δεν είναι όμως δύσκολο για μένα να αποχωριστώ τους ήρωές μου, παρόλο που τους νιώθω πια δικούς μου ανθρώπους. Αισθάνομαι περηφάνια για εκείνους γιατί κατάφεραν να φτάσουν στη λύτρωση μέσα από τα δύσβατα μονοπάτια που είχα χαράξει για χάρη τους. Δεν τους αποχαιρετώ, δε με αποχαιρετούν. Ξέρουν πως ζουν για πάντα μέσα μου.

Β.Π.: Υπάρχει κάποιος χαρακτήρας που σας έχει σημαδέψει περισσότερο ή που νιώθετε πιο κοντά σας;

Ρ.Ρ.-Ζ.: Όσοι από τους ήρωες ή τις ηρωίδες μου «χάνουν» τη μητέρα τους, τους νιώθω πιο κοντά μου, αγγίζουν περισσότερο την ψυχή μου, είναι κομμάτι μου. Καθώς μεγάλωσα χωρίς τη μητρική στοργή, τους καταλαβαίνω απόλυτα. Μου έλειψε κι εμένα, όπως και σε εκείνους, η πηγή της συναισθηματικής φροντίδας. Ταυτίζομαι μαζί τους στο ταξίδι τους για την αναζήτηση του εαυτού τους.  Όπως τονίζουν όλοι, η απουσία ενός γονιού σηματοδοτεί μια μορφή συναισθηματικής αναπηρίας. Άργησα πολύ κι εγώ, όπως κι οι ήρωές μου, να αγαπήσω τον εαυτό μου και να τον αποδεχτώ. Κι ίσως η έλλειψη της μάνας με έκανε να ψάχνω την αγάπη στο κάθε τι και να την προσφέρω γράφοντας, να την υμνώ καθημερινά.

Χαλαρές στιγμές από ένα ταξίδι με ένα ποτήρι μπύρα.

Β.Π.: Πόσο στοιχεία από τη δική σας ζωή "τρυπώνουν" στις ιστορίες σας, έστω και ασυνείδητα;

Ρ.Ρ.-Ζ.: Κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο καταθέτω, θέλοντας και μη, προσωπικά συναισθήματα κι εμπειρίες. Δε γίνεται αλλιώς. Δεν υπάρχει μυθιστόρημα που έχω γράψει που να μην περιέχει κομμάτια της ζωής μου, αναμνήσεις χαρούμενες και πονεμένες, στοιχεία της προσωπικότητάς μου, λόγια ανθρώπων που αγαπώ, πράξεις κι ακούσματα που πίστευα πως έχω ξεχάσει στο διάβα της ζωής. Κι όλα αυτά μαζί ανακατεμένα με τη φαντασία κι όλα αυτά μαζί, ένα με μένα. Δεν μπορώ να γράψω χωρίς να νιώσω, με όλη τη σημασία της λέξης. Γιατί τότε δεν θα νιώσει τίποτα κι ο αναγνώστης.

Β.Π.: Τα βιβλία σας αγγίζουν συχνά ζητήματα αγάπης, απώλειας, συγχώρεσης. Πιστεύετε πως η λογοτεχνία μπορεί να θεραπεύει;

Ρ.Ρ.-Ζ.: Η λογοτεχνία είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας. Επιδρά ευεργετικά στην ίδια μας την ψυχή, μας ξεκουράζει, μας διασκεδάζει, μας προβληματίζει, μας λυτρώνει… δεν υπάρχει ρήμα που δεν ταιριάζει όταν διαβάζεις ένα βιβλίο που σε παρασύρει στο όνειρο. Η λογοτεχνία είναι στ' αλήθεια το φάρμακο της ψυχής, είναι πιστή μας φίλη, στέκεται πάντα δίπλα μας, μας συντροφεύει στα εύκολα, αλλά και στα δύσκολα…

Β.Π.: Σε μια εποχή όπου ο ρυθμός της ζωής είναι καταιγιστικός, ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το "δώρο" που μπορεί να προσφέρει ένα καλό βιβλίο στον αναγνώστη;

Ρ.Ρ.-Ζ.: Ένα καλό βιβλίο χαρίζει στον αναγνώστη του την αστερόσκονη που έχει πραγματικά ανάγκη για να προχωρήσει μπροστά, για να κάνει πραγματικότητα τα όνειρά του. «Μη διστάζεις», του φωνάζει. «Προχώρησε! Θα τα καταφέρεις!»

Β.Π.: Είστε μια συγγραφέας που έχει κερδίσει το κοινό της με ειλικρίνεια και συνέπεια. Τι σημαίνει για εσάς η αγάπη των αναγνωστών;

Ρ.Ρ.-Ζ.: Από τα πρώτα χρόνια που άρχισα να γράφω, βιώνω τόσο έντονα τη συναισθηματική ανταπόκριση των αναγνωστών μου! Αυτή η πολύτιμη αγάπη που μου προσφέρουν απλόχερα, είναι ένα από το δεύτερο μεγαλύτερο βραβείο της ζωής μου, μετά την οικογένειά μου. Είναι η κινητήριος δύναμή μου, με κρατάει σε συνεχή εγρήγορση, με δυναμώνει, μου χαρίζει το κουράγιο που έχω ανάγκη να ταξιδεύω στη γραφή

Β.Π.: Κλείνοντας θα ήθελα να μας πείτε, αν σας έχει συγκινήσει ποτέ κάποιο μήνυμα ή συνάντηση με αναγνώστη που θυμάστε ιδιαίτερα…

Ρ.Ρ.-Ζ.: Οι συναντήσεις με τους αναγνώστες μου είναι τόσο πολλές και τόσο συγκινητικές. Ας θυμηθώ μια εκδήλωση βιβλίου σε μια από τις αγαπημένες μου πόλεις κάπου στην ηπειρωτική Ελλάδα, όπου συνάντησα έναν ηλικιωμένο άντρα. Θα πρέπει να πλησίαζε τα ογδόντα του χρόνια, ίσως και να τα ξεπερνούσε. Εξέπεμπε λάμψη, γοητεία, τρυφερότητα και μια απίστευτη ηρεμία. Κάτι που μόνο οι πραγματικά ευτυχισμένοι άνθρωποι εκπέμπουν. Μου έδωσε το χέρι του, μου συστήθηκε. Και με μάγεψε με όσα μου εκμυστηρεύτηκε. Τα λόγια του έγιναν μυθιστόρημα, τα λόγια του έγιναν «Αστέρια στην άμμο»!

Έρχομαι καθημερινά σε επαφή μαζί με τους αναγνώστες μου μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα, γεμίζω εμπειρίες, γίνομαι σοφότερη. Μου γράφουν πως είμαι το ψυχολογικό τους στήριγμα, η πηγή της δύναμής τους: ό,τι ακριβώς είναι εκείνοι για μένα. Τα μηνύματά τους είναι τόσο πολλά, αμέτρητα, με κάνουν και βουρκώνω, με συντροφεύουν στις σκοτεινές μου ημέρες. Οι αναγνώστες μου με αποκαλούν «Ρένα της καρδιάς τους», με επηρεάζουν αφάνταστα, πάντα με θετικό τρόπο. Δεν έχω λόγια για όλα αυτά που μου γράφουν.

Τα μηνύματά τους, μηνύματα όπως το παρακάτω, τα φυλάω στο σεντούκι της καρδιάς μου: «Ρένα μου, η ψυχή σου ξεχειλίζει από φως, αγάπη και αυθεντικότητα. Εσύ είσαι τα λόγια μου, εσύ τα γέννησες με την ύπαρξή σου. Ως συγγραφέας, ως άνθρωπος. Η γραφή σου είναι καταφύγιο, δύναμη, τρυφερότητα, όπως κι εσύ. Κάθε σου βιβλίο, κάθε σου λέξη, κουβαλά κομμάτι της καρδιάς σου, κι αυτό το νιώθει όποιος σε διαβάζει και σε ξέρει. Είσαι αληθινό δώρο, κι εγώ είμαι ευγνώμων για αυτό!»

                                                                                                                                 Βάλια Μ.                                                                                                                          

Η σχέση μου με τους αναγνώστες μου, δεν είναι απλά υπέροχη, είναι στ' αλήθεια μαγική. Αγγίζει το όνειρο…

Ασπρόμαυρη φωτογραφία: Υπογραφή συμβολαίου από τη Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη

✨ Επίλογος

Η Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη γράφει όπως ζει: με συναίσθημα, ευαισθησία και αλήθεια. Μέσα από τις λέξεις της υπενθυμίζει ότι η αγάπη, η συγχώρεση και το φως που κρύβει ο άνθρωπος είναι τα πιο ισχυρά αντίδοτα στις δυσκολίες της ζωής. Η συνέντευξή της στο Culture Magazine είναι μια ωδή στην καρδιά, στη γραφή και στη δύναμη της ψυχής να θεραπεύεται μέσα από την τέχνη.